बाक्सा, 21 आगस्ट: बाक्सा जिल्लानि सिमलागुरि गामिनि बर'नि मुंदांखा थुनलाइगिरि, खन्थाइगिरि, सल'मा लिरगिरि, थुनलाइ बान्था मोनगिरि, समेस्वरि बान्था मोनगिरि, आजिरा मोन्नाय फोरोंगिरि थामहिनबा मैहुर सल'मा बिजाबनि थाखाय बयजोंबो मिबथिजानाय धरणिधर औवारिआ 72 बोसोर बैसोआव बृहस्पतिबारखालि मोनाबिलि 8.30 रिंगायाव गोजौ थै नारसिन्थायनि जाहोनाव अरायनि थाखाय बे बुहुमखौ नागारलाङो।
1948 माइथायनि 4 डिसेम्बरआव जोनोम मोन्नाय बिथां औवारिनि बिमानि मुङा दुबिबाला औवारि आरो बिफानि मुङा चन्द्रमहन औवारि। बिथां धरणिधर औवारिआ गुदि सोलोंथायखौ 1958 माइथायाव ओन्सोलनिनो लुवासुर गुदि फरायसालिआव जागायजेन्नानै गेजेर सोलोंथायखौ 1961 माइथायाव मासगाव नब'शक्ति गेजेर फरायसालिनिफ्राय उथ्रिनो हायो। बेनि उनाव 1965 माइथायाव गोजौ फरायसालि जोबथा आन्जादआव एइसजे आरो नब'शक्ति गोजौ फरायसालिनिफ्राय नैथि मासि लानानै उथ्रिसारो। गोजौ फरायसालिखौ उथ्रिसारनायनि उनाव गोजौ सोलोंथायनि थाखाय सरभगनि बनरगाव कलेजआव मुं थिसन्नानै 1966 आरो 1969 माइथायाव फारियै पिइउ आरो बिए आन्जादखौ उथ्रिसारनो हायो।


मख'नो गोनांदि, बिथाङा पिइउ आन्जादखौ उथ्रिसारनायनि उनावनो 1968 माइथायनि 16 डिसेम्बरआव बासबारि गेजेर फरायसालिआव गाहाय फोरोंगिरि महरै साख्रि मावजेनो। बिए आन्जादखौ उथ्रिनायनि उनाव 1987 माइथायाव बिएड आन्जादखौ बरपेटा कलेजनिफ्राय उथ्रिसारनो हायो। बेनि उनाव बिथाङा 1997 माइथायाव एमए आन्जादखौ असमीया आयदायाव गुवाहाटी मुलुग सोलोंसालिनिफ्राय उथ्रिसारनो हाबावो। मख'नो गोनांदि, बिथां औवारिआ खामानि मावनाय गेजेर फरायसालि आरो गोजौ फरायसालि गंसे फरायसालि महरै 2007 माइथायनि 1 डिसेम्बरआव सरजाबजानायनि उनाव बिथां औवारिआ बे फरायसालिनि बिबान मोन्नाय गाहाय फोरोंगिरि महरै साख्रि मावनानै 2008 माइथायनि 31 डिसेम्बरआव आजिरा मोनो। नोजोर होथावनादि, बिथां धरणिधर औवारिआ फरायसा समनिफ्रायनो हारिनि राव, थुनलाइ, सोलो बायदि जौगानायनि थाखाय मेंनाय आरो बानाय गैयालासे हाबा मावबोदोंमोन।
बिथांनि मख'जाथाव मावबिबानफोरा फारियै 1960 निफ्राय 1963 सिम लुवासुर लाइब्रेरिनि थुनलाइ नेहाथारि, 1964 निफ्राय 1967 सिम हावली मौजा कृस्टि आफादनि गाहाय नेहाथारि, 1975 निफ्राय 1983 सिम बरपेटा जिल्ला बर' थुनलाइ आफादआव थामथि खेब आफादगिरि, 1984 निफ्राय 1989 सिम 'दि बड' खुगा लाइसिनि गाहाय सुजगिरि, बर' थुनलाइ आफादनि बड' टार्मिन'लजी साब कमिटिनि लिंथुमगिरि, बर' थुनलाइ आफादनि बड'डिमासा टेक्सबुक प्रेपारेसन साब-कमिटिनि लिंथुमगिरि, 1985 निफ्राय 1986 सिम कक्राझारनि बर' थुनलाइ आफादनि गाहाय मावख'आव लुफुंनाय रुपनाथ ब्रह्म भवननि रांखान्थि फान्ड बाहायनायनि सायाव नायसंगिरि, 1985 निफ्राय 1986 सिम बर' थुनलाइ आफादनि अडिटर, 1986 निफ्राय 1988 सिम बर' थुनलाइ आफादनि बान्जायनायाव गुडउइल मिसननि सोद्रोमा महरै बाहागो लानाय, 1986 निफ्राय 1989 सिम असम साहित्य सभा आरो गुबुन ट्राइबेल साहित्य सभा जेरै बर', मिचिं, राभानि गेजेरजों बेखेवजानाय गुडउइल मिसनआव सोद्रोमा महरै बाहागो लानायफोरानो मख'जाथावना।
बेनि अनगायैबो बिथाङा गोबां आफाद, गौथुमफोर फारियै बासबारि सप्ताहयारि बाजारनि आफादगिरि, ग्रीन मानासनि बोसोनगिरि, मानास बिबार वेलफेयार ससाइटिनि बोसोनगिरि, बर' रेबग्रा जथुमनि आफादगिरि, दुलाराय बिटिसि स्मल टी आबादारि ससाइटिनि आफादगिरि, मानास नेसनेल पार्कनि वाइल्ड लाइफ वार्डेननि हाबा मावबोदोंमोन। बेनि अनगायैबो धरणिधर औवारिआ बर'. असमीया आरो इंराजि राव-थुनलाइ जौगानाय फार्से गोबां बिहोमा होलांदों।
बिथांनि सोरजिजानाय राइथाय, खन्थाइ, सावरायथाय, सुंद' सल', सल'मा बिजाबफोरा फारियै-मैहुर सल'मा (1980), मोदै खन्थाइ (1971), गान्दु सिंनि लाइजाम गांसे (सुंद' सल', 1979), बर' चुति गल्फ संकलन (राव सोलायनाय सुंद' सल' 1987-1988) गोथेनाय लामायाव गोदान आगान (सुंद' सल' 2017), बर' थुनलाइनि महर (रायथाइ आरो सावरायथाय 2004), दासिमबो गामिनि सिमां नुनो हाया (खन्थाइ-2018), एतियाउ गावरे सपन रसिब पारे (असमीया खन्थाइ)फोरानो मख'जाथावना।
बेनि अनगायैबो बिथाङा गुबुन गुबुन लाइसि, बिसम्बि, खौरां लाइसिफोराव बेसेन गोनां लिरबिदां लिरनानै बर' आरो असमीया थुनलाइनि बाख्रिखौ आबुं खालामनायजों लोगोसे गुबुन गुबुन सावरायमाफोराव बेसेन गोनां लिरबिदा लिरनानै फरायथिना बाहागो लागिरिफोरखौ मुहिहोनो हानायजों लोगोसे थुलुंगाखां होदों ।
बिथाङा गुबुन गुबुन समाव बर' असमीया आरो इंराजि राव-थुनलाइ जौगानायनि थाखायबो खामानि मावबोदोंमोन। बिथांनि मख'जाथाव माव'थायफोरा जादों फारियै-नर्थ गुवाहाटी, आसाम एबिलिटिनि सिङाव बर'-असमीया-इंराजि डिक्सनारिआवबो गुबुन सासे कम्पिलार्स महरै खामानि मावदों, सिआइएलएल, मइसुरनि सिङाव बर' रावखान्थियावबो खामानि मावदों, आसाम टेक्सबुक प्रडाक्सन करपरेसन गुवाहाटी आरो एससिइआरटिनि बान्जायनायाव बर' टेक्सबुक प्रेपारेसन कमिटिनि सोद्रोमा महरैबो बाहागो लादों। बेजों लोगोसे साहित्य अकाडेमिनि सोद्रोमा महरैबो खामानि मावबोनाया मख'जाथावना जादों ।
बेबादिनो बर' थुनलाइनि बाख्रिआव गोबां बिहोमा होनायनि थाखाय बिथाङा 1997 माइथायाव बर' थुनलाइ आफादनिफ्राय "समेस्वरी ब्रह्म बान्था", 2011 माइथायाव “थुनलाइयारि पेन्सन" आरो 2014 माइथायाव "प्रमद चन्द्र ब्रह्म थुनलाइयारि बान्था" खौ मोन्नो हादोंमोन।